Heb jij soms het gevoel dat je even heel hard wilt gillen, super moe bent of houd je hoofd soms niet meer op met malen? Grote kans dat je over je eigen grenzen gaat.
Veel mensen zijn op dat moment geneigd om naar de omstandigheden te wijzen: ik voel me zo moe door al dat (huis)werk, ik ben chagrijnig door die vriend of ben geïrriteerd door die collega. Het ligt vaak aan een ander, maar: nee. Vaak ben je juist zelf de schuldige in het verhaal als dit soort gedachtes opborrelen. Sterker nog, waarschijnlijk weet die collega nergens van. Je kan wel boos worden op mensen van school, je werk, vrienden of familie, maar eigenlijk ben je stiekem boos op jezelf. Vaak zijn dit namelijk momenten dat je het zelf hebt toegelaten dat je over je grens bent gegaan en dat voelt niet fijn. Als je dit wilt veranderen, ligt die verantwoordelijkheid dus ook bij jezelf en niet bij die mensen of de omstandigheden. Wees je bewust van je eigen grenzen en bedenk van te voren wat je wel en niet oke vindt. Dit voorkomt ook onnodig piekeren, want misschien vind je iets helemaal niet vervelend of irritant (lees: gaat niemand over je grens), alleen laat je je op dat moment meesleuren in de redenering van iemand anders. Als je je bewust bent van je grenzen, ben je je ook bewust van je ruimte. Misschien dat je grens nog veel verder ligt en dat er juist nog ruimte is voor iets leuks of een nieuwe uitdaging. Misschien ben je stiekem wel “verveeld” en ligt het daar aan. In welzijnstermen praten we dan altijd over overprikkeld en onderprikkeld. Je kan overprikkeld zijn, omdat je het te druk hebt of de omgeving te druk is. Je praat over onderprikkeld als je je eigenlijk verveeld en daardoor in een vervelende houding of vervelend gedrag terecht komt. Ik neem je mee in twee simpele en praktische voorbeelden van manieren van grenzen stellen en het voordeel daarvan.
- Vriendschap
Vriendschap is heel fijn en ook heel belangrijk, maar ook één van de moeilijkste vormen van “grenzen bewaken”. Vriendschap is namelijk ook iets waar je iets van jezelf in verwacht en iets van een ander verwacht. Als die verwachtingen (teveel) gaan schuren, bestaat de kans dat je een vriend of vriendin verliest. Natuurlijk is af en toe afscheid nemen van iemand die een tijd heeft meegelopen op jouw levenspad geen ramp. Misschien is het doel van die vriendschap vervuld, zitten jullie niet meer op één lijn en/of hebben jullie niet meer iets toe te voegen aan elkaars ontwikkeling en steun. Maar als dat niet het geval is, dan wil je werken voor een vriendschap en dat betekent ook dat je daar dan energie in moet stoppen. Echter, wat doe je als iemand heel veel energie van jou vraagt of als je er uit jezelf meer energie in stopt dan dat je ervoor terug krijgt? Dan ga je vaak (onbewust) een grens over en dat roept vervolgens een reactie op als irritatie, verdriet, boosheid of ontevredenheid.
Wat je moet doen is vaak een open deur: praat er met elkaar over. Echter zou mijn aanvulling zijn om pas met de ander erover te praten nadat je er een gesprek met jezelf over hebt gevoerd. Ga eerst na wat jouw eigen grenzen en verwachtingen zijn en vraag je ook af: waarom? Zijn die grenzen bijvoorbeeld veranderbaar of staan ze vast? Want elke vorm van een relatie is geven en nemen. Het is concessies doen en van te voren is het handig om te weten in hoeverre je daartoe bereidt bent. Maak hierover afspraken, eerst met jezelf en dan met de ander, zodat je niet onterecht boos wordt op mensen waarvan je houdt. Grenzen stellen en bewaken is namelijk iets wat bij jezelf ligt, dat kan je niet uitbesteden aan een ander.
- Werk/privé balans
Dit is misschien wel het grootste thema wat ik voorbij zie en hoor komen: hoe houd ik werk en privé gescheiden en voorkom ik een burn-out. Ondertussen kan ik me best wel irriteren aan het “geklaag” van mensen over dit onderwerp en de slachtofferrol die daar vaak bij komt kijken. Ik merk namelijk dat veel mensen geneigd zijn om werk, hun gezin of school “de schuld” te geven, terwijl zij zelf hun tijd niet goed indelen om toe te komen aan tijd voor zichzelf. Als jij het hele weekend vol propt met sociaal contact, zogenaamde verplichtingen en jezelf daarin vergeet, dan is het logisch dat je op school of werk helemaal uitgeput raakt. Je hebt namelijk geen moment gepland voor jezelf om op te laden. Dat is jouw verantwoordelijkheid en niet die van een vriend of een werkgever. Je kan bijvoorbeeld vooral werken voor het geld en dat is ook heel belangrijk om jezelf te voorzien in (eerste) levensbehoeften, maar zie werk niet alleen als je geld verdienen en de oorzaak van jouw energielevel. Werken hoort bijvoorbeeld juist bij te dragen aan het gevoel van je zinvol maken. Je betekent iets voor anderen. Dit kan je ook zo leuk en feestelijk maken als je zelf wilt. Je kan ervoor kiezen om je grens te stellen dat je je niet laat beïnvloeden door die niet functionerende collega en dat je afspreekt elk WC-momentje in de spiegel te kijken en jezelf een compliment over je eigen werk te geven: hoe leuk word je dag dan? En als je zelfontwikkeling een belangrijk thema vindt, kan je werk ook zien als de grote weg die jou leidt naar zelfontplooiing. Andere mensen zijn vaak juist de beste spiegel om jezelf te ontwikkelen. Vooral in deze corona tijden is het zo belangrijk om je zinvol en niet eenzaam te voelen en werk dient dat doel, naast dat je je huis in deze koude maanden kan verwarmen met het geld dat je erdoor verdient. Blijf je maar piekeren, maak dan een lijstje van al je irritatie momentjes en zoek de overeenkomsten in dat lijstje. Ik heb dit ook gedaan toen ik in de weekenden soms wat ging piekeren en de oplossing die daaruit voort vloeide gaf me een enorme rust.
Wat je moet doen is vaak een open deur: praat er met elkaar over. Echter zou mijn aanvulling zijn om pas met de ander erover te praten nadat je er een gesprek met jezelf over hebt gevoerd. Ga eerst na wat jouw eigen grenzen en verwachtingen zijn en vraag je ook af: waarom? Zijn die grenzen bijvoorbeeld veranderbaar of staan ze vast? Want elke vorm van een relatie is geven en nemen. Het is concessies doen en van te voren is het handig om te weten in hoeverre je daartoe bereidt bent. Maak hierover afspraken, eerst met jezelf en dan met de ander, zodat je niet onterecht boos wordt op mensen waarvan je houdt. Grenzen stellen en bewaken is namelijk iets wat bij jezelf ligt, dat kan je niet uitbesteden aan een ander.
- Werk/privé balans
Dit is misschien wel het grootste thema wat ik voorbij zie en hoor komen: hoe houd ik werk en privé gescheiden en voorkom ik een burn-out. Ondertussen kan ik me best wel irriteren aan het “geklaag” van mensen over dit onderwerp en de slachtofferrol die daar vaak bij komt kijken. Ik merk namelijk dat veel mensen geneigd zijn om werk, hun gezin of school “de schuld” te geven, terwijl zij zelf hun tijd niet goed indelen om toe te komen aan tijd voor zichzelf. Als jij het hele weekend vol propt met sociaal contact, zogenaamde verplichtingen en jezelf daarin vergeet, dan is het logisch dat je op school of werk helemaal uitgeput raakt. Je hebt namelijk geen moment gepland voor jezelf om op te laden. Dat is jouw verantwoordelijkheid en niet die van een vriend of een werkgever. Je kan bijvoorbeeld vooral werken voor het geld en dat is ook heel belangrijk om jezelf te voorzien in (eerste) levensbehoeften, maar zie werk niet alleen als je geld verdienen en de oorzaak van jouw energielevel. Werken hoort bijvoorbeeld juist bij te dragen aan het gevoel van je zinvol maken. Je betekent iets voor anderen. Dit kan je ook zo leuk en feestelijk maken als je zelf wilt. Je kan ervoor kiezen om je grens te stellen dat je je niet laat beïnvloeden door die niet functionerende collega en dat je afspreekt elk WC-momentje in de spiegel te kijken en jezelf een compliment over je eigen werk te geven: hoe leuk word je dag dan? En als je zelfontwikkeling een belangrijk thema vindt, kan je werk ook zien als de grote weg die jou leidt naar zelfontplooiing. Andere mensen zijn vaak juist de beste spiegel om jezelf te ontwikkelen. Vooral in deze corona tijden is het zo belangrijk om je zinvol en niet eenzaam te voelen en werk dient dat doel, naast dat je je huis in deze koude maanden kan verwarmen met het geld dat je erdoor verdient. Blijf je maar piekeren, maak dan een lijstje van al je irritatie momentjes en zoek de overeenkomsten in dat lijstje. Ik heb dit ook gedaan toen ik in de weekenden soms wat ging piekeren en de oplossing die daaruit voort vloeide gaf me een enorme rust.
“Maak een lijstje van alle irritaties en zoek de overeenkomsten”
Door een lijstje te maken merkte ik op dat ik in mijn vrije tijd enorm veel benaderd wordt voor werk gerelateerde zaken. Dan komt er weer een mail binnen, dan wat appjes met vragen, dan nog een belletje en iedereen heeft ook nog het idee dat hun zaken niet tot mijn werkdagen kunnen wachten. Eerst legde ik het (in mijn hoofd) bij de ander neer: waarom laat diegene mij niet met rust? Ik werd dan wel eens boos (in mezelf) of geïrriteerd. Dit had natuurlijk geen zin, want diegene had niets door en ik had weer mijn halve vrije dag aan een bepaalde vraag gespendeerd door irritatie en door erop te reageren. Dit was natuurlijk niet de oplossing, dus ik ging een andere oplossing zoeken: ik ging het letterlijk “wegdrukken”. Ik zag alle mails, appjes en belletjes binnen komen, maar reageerde er niet op. Zo was ik zogenaamd wel op de hoogte en in staat om te filteren, alleen bleef er ook het hele weekend iets aan mij knagen als ik er niet op reageerde. Dan voelde ik mij weer schuldig dat ik niet gereageerd had en een reactie had dan nog korter geduurd dan de tijd die ik aan het gemaal besteedde. Al met al dus een intern en uitputtend dilemma, vooral als dit meer dan 10 keer op een dag gebeurde. Ook dit was dus niet de oplossing. Toen ik het lijstje ging maken kwam dit wat duidelijker nog in beeld en kwam het simpele (open deur) idee om een privé en werk telefoon te nemen. Zo simpel, maar zo’n enorme invloed. Het helpt echt enorm om mijn eigen grens te bewaken, zonder dat ik mij schuldig hoef te voelen. Door dit te doen stel ik een grens en kies ik bewust voor mezelf en waardeer ik mijn eigen tijd nog meer. Ik was in één dag meer opgeladen dan in alle vrije tijd van de afgelopen maanden bij elkaar. Grenzen bewaken is dus waardevol, omdat je dan ook helder kan blijven nadenken wat er toe doet voor jou. Want het feit dat ik moe was lag niet aan de mensen of aan het werk zelf, want dat vind ik geweldig! Maar dat lag eerst aan mijn eigen grens die ik niet stelde en daarna aan het niet naleven ervan. Nu ik dat wel doe voel ik mij beter en kan ik tijdens mijn werkdagen nog meer voor andere mensen betekenen. Win-Win!
Al met al wil ik dus alleen maar zeggen dat je je eigen vijand bent als je wijst naar anderen bij het voelen van bepaalde minder fijne emoties. Blijf altijd kritisch in het kijken naar je eigen bijdrage: niet feitelijk, maar gevoelsmatig. Waar komen die emoties vandaan en hoe kan je ervoor zorgen dat die negatieve emoties minder opspelen? Als je namelijk goed in je vel zit en vrolijk bent, kan het je weinig schelen als een vriend te laat komt: dan lach je erom!
Keep smiling, because it looks better on you.